Je kunt maar één keer nee zeggen
30 januari 2024
Een groot gebied, met hier en daar lege schuren en weinig toezicht van de politie. Dat maakt veel buitengebieden in Nederland aantrekkelijk als locatie voor illegale activiteiten. Anton Jansen, Manager Platform Veilig Ondernemen Oost-Nederland (PVO-ON), ziet hoe gemakkelijk agrariërs in handen kunnen vallen van criminelen die hun lege schuur willen huren.
Platform Veilig Ondernemen (PVO), een landelijk expertisecentrum dat ondernemers helpt om zich weerbaar te maken tegen criminaliteit. Voorlichting, preventie en bewustwording zijn daarbij cruciaal. Voor agrariërs betekent dat dat je moet weten hoe criminelen te werk gaan, wat de risico’s zijn als je een loods of schuur aan hen verhuurt en hoe je de druk kunt weerstaan om op hun aanbod in te gaan. Anton staat regelmatig voor uiteenlopende groepen om daarover te vertellen.
Verleidelijk aanbod
Want hoe gaan criminelen eigenlijk te werk? “Het lijkt wel of ze een speciale antenne hebben voor kwetsbare mensen”, begint Anton. “Daar zijn ook agrariërs bij die grote investeringen hebben gedaan en nu door ingrijpende overheidsmaatregelen in de financiële problemen zijn gekomen. Zij kunnen nergens terecht voor een oplossing en staan met de rug tegen de muur. En dan klopt er iemand bij je aan die bereid is om een flink bedrag neer te tellen voor de huur van jouw lege schuur. Het is dan heel verleidelijk om daarop in te gaan.”
Keiharde criminelen
Uit een onderzoek uit 2018 van dagblad Trouw blijkt dat vijftien procent van de Nederlandse boeren wel eens door criminelen is benaderd om een stal of loods te huren. Anton denkt dat dat percentage inmiddels veel hoger ligt: “Bij onze voorlichtingsbijeenkomsten vraag ik daar altijd naar. Mijn indruk is dat minstens de helft van de agrariërs al eens iemand op het erf heeft gehad met een zogenaamd aantrekkelijk aanbod. En mensen kunnen soms naïef zijn. Ze denken dan: dat doe ik een tijdje tot ik uit de moeilijkheden ben. Maar criminelen zijn keihard. Als jij ze tegenwerkt door de huur weer op te zeggen, kun je zomaar een pistool tegen je hoofd krijgen. Daarom is het zo belangrijk om niet met ze in zee te gaan. Ik zeg altijd: je kunt maar één keer nee zeggen, en dat is de eerste keer.”
Wie is die huurder?
Maar hoe weet je nu of degene die jouw loods of schuur wil huren te vertrouwen is? Dan moet je allereerst luisteren naar je gevoel, stelt Anton. “Als iemand duizenden euro’s cash aan huur wil betalen op voorwaarde dat jij uit de buurt blijft, weet je al dat het niet pluis is. Wanneer iets te mooi is om waar te zijn, moeten bij jou de alarmbellen gaan rinkelen. Soms zijn criminelen heel open over hun bedoelingen en drukken ze jou op het hart dat zij alle verantwoordelijkheid nemen en dat jou niets kan gebeuren. Trap daar niet in! Jij bent echt strafbaar als je een pand verhuurt waar illegale activiteiten plaatsvinden. Je kunt dan strafrechtelijk vervolgd worden.”
Duidelijke afspraken in huurcontract
Geeft de huurder de indruk bonafide te zijn? “Ook dan moet je voorzichtig zijn”, zegt Anton. “Check altijd met wie je te maken hebt. Je kunt het bedrijf natrekken bij de Kamer van Koophandel en controleren of de persoon in kwestie wel namens dat bedrijf een huurovereenkomst mag aangaan. Vraag ook om referenties, een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) en het originele identiteitsbewijs. Laat verder de huurder zelf een energiecontract afsluiten, vraag een kopie daarvan en noteer de meterstanden op de eerste dag van verhuur. Verder is een goed huurcontract van groot belang. Daarin kun je allerlei afspraken vastleggen over het gebruik van het pand, zoals een verbod op criminele activiteiten en op verbouwingen en onderverhuur. Maak duidelijk dat je bij overtreding direct naar de politie stapt. Stel ook met klem dat je geen contante betalingen accepteert en dat de huurder jou altijd toegang moet geven tot het hele pand.”
Regelmatige inspectie
Als verhuurder heb je een zorgplicht. Dat houdt onder meer in dat je je bezit regelmatig inspecteert. Het is bijvoorbeeld verdacht als er geen bedrijfsuitingen aan de buitenkant te zien zijn, zoals een bord met de bedrijfsnaam, logo’s, vlaggen of bedrijfsauto’s. Anton: “Controleer ook of de goederen op het terrein passen bij het type bedrijf, kijk eens wat voor afval er in de containers zit en of er bijvoorbeeld extreem veel camera’s zijn geplaatst. En kun je wel overal naar binnen of zijn er extra sloten geplaatst? Zodra je criminaliteit vermoedt, moet je dat melden bij de politie.”
Als er duidelijke afspraken over het gebruik van het pand in het huurcontract staan en als je het pand af en toe controleert, kun je aantonen dat je aan je zorgplicht voldoet. Wanneer er dan toch problemen ontstaan, sta je juridisch sterker.
Aandacht voor financiële nood
Overigens heeft het volgens Anton geen zin om met een beschuldigende vinger te wijzen naar agrariërs die hun schuur verhuren aan criminelen. “De samenleving zou juist veel meer oog moeten hebben voor hun financiële kwetsbaarheid. Als je in de knel zit en niemand biedt jou steun of een oplossing, dan is een stap op het verkeerde pad zo gezet. Ondermijning, waarbij criminelen voor hun activiteiten gebruikmaken van legale bedrijven en diensten, gaat de hele samenleving aan en is niet op te lossen met een paar simpele maatregelen. Het is een integraal probleem waarvoor een Publiek-Private Samenwerking (PPS) nodig is: justitie, gemeenten, ondernemers, brancheorganisaties en bewoners kunnen allemaal bijdragen aan een veiligere omgeving. Vanuit het idee van nabuurschap waarbij je aandacht hebt voor elkaar en elkaars zorgen. Hoe kunnen we samen kwetsbare agrarische ondernemers helpen om te voorkomen dat ze verkeerde keuzes gaan maken? Platform Veilig Ondernemen Oost-Nederland begeleidt in veel gemeenten een proces Veilig Buitengebied waarin de genoemde Publiek-Private Samenwerking is geborgd.”
Tekst: Univé
