Hoe zit dat eigenlijk met erfrecht?
Leestijd: 2 minuten | Geschreven door Suzanne van Ginkel
Laten we eerlijk zijn: erven, erfrecht of testament. Het zijn niet bepaald leuke onderwerpen om bij stil te staan. Maar we krijgen er allemaal wel een keer mee te maken. Of je nu een erfenis krijgt omdat één van je ouders overlijdt of omdat je zelf je nalatenschap wilt regelen. Het is dan handig om te weten wat hiervoor bij de wet is vastgelegd en wat je eventueel zelf kunt doen.
Wettelijk erfrecht
Een erfenis bestaat uit alle bezittingen (denk aan een koopwoning, geld op een spaarrekening en spullen) en uit alle schulden. Als de overledene geen testament heeft opgesteld, dan verloopt de erfenis volgens het wettelijk erfrecht. Het erfrecht kent vier groepen erfgenamen. Deze groepen zien er ongeveer hetzelfde uit als een stamboom.
1. Echtgenoot, geregistreerde partner en eigen kinderen (geen pleeg- of stiefkind).
Als de kinderen niet meer leven: uw kleinkinderen.
2. Ouders, broers en zussen.
Als broers en zussen niet meer leven: hun kinderen.
3. Grootouders.
4. Overgrootouders
Zijn er in de 1e groep erfgenamen? Dan erven zij. Zijn die er niet? Dan komt de volgende groep aan bod. Als er helemaal geen erfgenamen zijn of ze zijn verder dan zesde graad familie, dan gaat de erfenis naar de staat. De nalatenschap wordt in principe in gelijke delen verdeeld binnen de groep. In groep 2 hebben ouders altijd recht op een kwart. De verdeling tussen halfbroers en zussen ligt in deze groep anders. Onze jurist of een notaris kan u hierover meer vertellen.
Kinderen erven later
Als er een echtgenoot of geregistreerde partner is, krijgen de kinderen hun erfdeel niet meteen in handen. Om te voorkomen dat de partner gedwongen wordt om het huis of andere goederen te verkopen, mag hij of zij het erfdeel van de kinderen blijven gebruiken. Zo kan de partner in het huis blijven wonen en geld van de rekening halen. De partner is vrij om te bepalen waaraan hij het geld besteedt. De kinderen krijgen hun erfdeel op papier in de vorm van een geldbedrag dat zij later kunnen opeisen. Dit wordt een vordering op de langstlevende genoemd.
Samenwoners opgelet!
Het wettelijk erfrecht kent alleen gehuwden en geregistreerde partners. Mensen die ongehuwd samenwonen erven dus niet automatisch van elkaar. Ook niet als zij een samenlevingscontract hebben. Zijn er geen kinderen en is er ook geen testament, dan gaat de erfenis naar de wettelijke erfgenamen. Dit zijn de ouders en broers en zussen. Om te voorkomen dat je samenlevingspartner niets erft, kun je een testament laten opstellen bij de notaris.
Testament
Als je wilt afwijken van het wettelijk erfrecht, kun je dit vastleggen in een testament. De reden om een testament op te stellen kan voor iedereen verschillend zijn. Hieronder vind je een paar voorbeelden:
1. Als je samenwoont en je wilt dat je partner erft (bijvoorbeeld het huis, je spaargeld en andere bezittingen zoals de auto).
2. Als je iets wilt nalaten aan iemand buiten de wettelijke erfgenamen om. Denk aan een goede vriend, een goed doel of bijvoorbeeld je pleeg- of stiefkinderen.
3. Als je je kinderen direct al spullen wilt nalaten.
4. Schenking rechttrekken – heb je een kind geld geschonken? Dan kun je vastleggen dat het andere kind meer krijgt bij overlijden. Zo trek je de schenking recht.
5. Als je wilt dat je kinderen hun geld uit de erfenis krijgen als jouw partner hertrouwt.
6. Als je een voogd wilt aanwijzen. Je legt dan vast wie er voor jouw minderjarige kinderen zorgt als jij en je partner zijn overleden. Doe je dat niet, dan bepaalt de rechter dit.
7. Als je een samengesteld gezin bent.
Ben je voor de tweede keer getrouwd en heb je allebei kinderen uit een eerdere relatie? Als je niets vastlegt, kan de erfenis anders verdeeld worden dan je misschien had verwacht. Er zijn best veel aandachtspunten, afhankelijk van jullie persoonlijke situatie. Het is daarom aan te raden om hiervoor een notaris te raadplegen en zaken vast te leggen in een testament.
Kortom, er komt nog heel wat kijken bij het onderwerp erfrecht. Het is een goede eerste stap om erover na te denken en na te gaan wat jouw wensen hierin zijn. Een notaris kan jou helpen bij jouw keuzes en het opstellen van een testament.
Juridische hulp bij verdeling erfenis
Helaas gebeurt het steeds vaker dat de verdeling van de erfenis uitloopt op onenigheid of ruzie. Het is dan fijn om te weten wat jouw rechten zijn. Dat kan één van onze juristen jou haarfijn uitleggen. Ook helpt hij jou bij de onderhandelingen om er alsnog onderling uit te komen. Lukt dat niet? Dan is het mogelijk om naar de rechter te stappen.
Welke juridische hulp past bij jou?
In ons dagelijks leven kunnen juridische conflicten ontstaan. Denk maar aan je werk, een conflict over het geleverde werk tijdens een verbouwing of verhuizing of in het verkeer. Het is fijn als je kunt terugvallen op professionele juridische hulp.
Wat houdt een Rechtshulpcheck in?
Tijdens dit gesprek kijk je samen met onze adviseur welke juridische hulp bij jou past. En of jouw huidige rechtshulpverzekering beter of voordeliger kan.
